การรายงานและตรวจสอบข้อมูล ESG – โอกาสใหม่ของนักบัญชีและผู้สอบบัญชี

ในยุคที่ความยั่งยืนกลายเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินธุรกิจ ข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (Environmental, Social, and Governance: ESG) ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นจากนักลงทุน ผู้บริโภค และหน่วยงานกำกับดูแลทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีดัชนีชี้วัดความยั่งยืนระดับโลก เช่น Dow Jones Sustainability Indices (DJSI) ที่ใช้ประเมินบริษัทชั้นนำด้าน ESG และมีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของกองทุนยั่งยืนจำนวนมาก

• Global Reporting Initiative (GRI)
• IFRS S1: มาตรฐานการเปิดเผยข้อมูลความยั่งยืนทั่วไป
• IFRS S2: มาตรฐานการเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับสภาพภูมิอากาศ
• Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD)

ข้อมูลเหล่านี้สามารถเชื่อมโยงกับ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ (SDGs) ทั้ง 17 ข้อ ซึ่งทั่วโลกตั้งเป้าหมายร่วมกันว่าจะบรรลุภายในปี 2030 เพื่อสร้างโลกที่ยั่งยืน ครอบคลุมทั้งด้านสิ่งแวดล้อม ความเท่าเทียม และเศรษฐกิจที่เป็นธรรม

ในประเทศไทย บริษัทจดทะเบียนต้องจัดทำรายงาน 56-1 One Report ซึ่งรวมข้อมูล ESG ไว้ในรายงานประจำปีอย่างครบถ้วน ขณะเดียวกัน แนวโน้มของกองทุนลงทุนทั่วโลกเริ่มคัดเลือกบริษัทที่มีผลการดำเนินงานด้านความยั่งยืนที่ดี เพื่อบริหารความเสี่ยงและสร้างผลตอบแทนระยะยาว

ข้อมูล ESG ยังมีบทบาทสำคัญในการค้าระหว่างประเทศ เช่น มาตรการ Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) ของสหภาพยุโรป ที่กำหนดให้ผู้นำเข้าสินค้าต้องรายงานการปล่อยคาร์บอนของสินค้า ซึ่งส่งผลให้ผู้ส่งออกไทยต้องมีข้อมูล ESG ที่ถูกต้องและตรวจสอบได้ เพื่อรองรับแนวโน้ม carbon neutral และ net zero emissions

บทบาทของนักบัญชีจึงขยายจากการจัดทำงบการเงิน ไปสู่การรวบรวม วิเคราะห์ และจัดทำข้อมูล ESG ที่มีความน่าเชื่อถือ ขณะที่ผู้สอบบัญชีมีบทบาทสำคัญในการให้การรับรองข้อมูลความยั่งยืนตามมาตรฐานใหม่ล่าสุดอย่าง International Standard on Sustainability Assurance (ISSA) 5000: General Requirements for Sustainability Assurance Engagements ซึ่งกำลังได้รับการผลักดันให้เป็นมาตรฐานสากลในการสอบทานข้อมูล ESG

นอกจากนี้ บริษัทสอบบัญชี Big 4 ซึ่งเป็นองค์กรที่นักศึกษาบัญชีจำนวนมากใฝ่ฝันอยากร่วมงานด้วย ต่างก็มีแผนกเฉพาะทางที่ให้บริการด้านการให้คำปรึกษา การจัดทำ และการตรวจสอบข้อมูล ESG ซึ่งสะท้อนถึงความต้องการบุคลากรที่มีความรู้ด้านนี้อย่างแท้จริง

• หลักสูตรบัญชีบัณฑิต มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ได้บรรจุรายวิชา การกำกับดูแลกิจการ
• หลักสูตรบัญชีบัณฑิต (หลักสูตรนานาชาติ) มีรายวิชา การกำกับดูแลกิจการ การบริหารความเสี่ยง และการพัฒนาอย่างยั่งยืน
  เพื่อเสริมสร้างความรู้ด้าน ESG และการกำกับดูแลที่ดีตั้งแต่ในรั้วมหาวิทยาลัย

บทความนี้จัดทำโดยความร่วมมือกับ Copilot ผู้ช่วย AI ด้านการเขียนและวิเคราะห์ข้อมูล